Witarianizm — czy taka dieta jest zdrowa?

Zacznijmy od pytania, które zadaje sobie wiele osób poszukujących zdrowszego stylu życia: czy spożywanie wyłącznie surowych produktów może przynieść organizmowi korzyści? Witarianizm, czyli dieta oparta na surowej żywności roślinnej, zdobywa coraz większą popularność jako sposób na oczyszczanie organizmu, poprawę trawienia i ogólne polepszenie samopoczucia. Ale czy rzeczywiście jest to zdrowe i bezpieczne podejście do żywienia? Co charakteryzuje ten sposób odżywiania?

Witarianizm — co to?

Witarianizm (ang. raw food) to model odżywiania oparty na spożywaniu surowych produktów, przede wszystkim pochodzenia roślinnego. Zasada jest prosta: witarianie unikają obróbki termicznej żywności powyżej 42–48°C. Dlaczego? Uważa się, że wysoka temperatura niszczy część witamin, enzymów trawiennych oraz składników odżywczych obecnych w naturalnych produktach.

W praktyce istnieją dwa główne nurty:

• witarianizm wegański — eliminuje wszystkie produkty odzwierzęce, czyli nie tylko mięso, ryby, owoce morza, ale również mleko, jaja i miód,
• witarianizm wegetariański — dopuszcza w spożywanych posiłkach np. surowe produkty mleczne czy surowe jajka.

Witarianizm — co jeść na diecie witariańskiej? Najważniejsze zasady diety witariańskiej

Podstawą surowej diety są nieprzetworzone produkty roślinne, spożywane w naturalnej, surowej postaci. Oto jakie produkty spożywcze najczęściej lądują na talerzu witarian:

• surowe warzywa i surowe owoce (np. marchew, awokado, burak, jabłko, banan),
• nasiona roślin strączkowych,
• orzechy włoskie, migdały, pestki dyni — najlepiej namoczone przed spożyciem,
• nasiona kiełków, np. lucerny, słonecznika,
• algi morskie (np. spirulina, chlorella),
• suszone owoce, np. daktyle, morele (bez dodatku cukru),
• oleje tłoczone na zimno,
• przyprawy i zioła w świeżej postaci.

Witarianie rezygnują natomiast z produktów odzwierzęcych, dań gotowych, fast foodów oraz produktów wysokoprzetworzonych. Ich dieta jest więc daleka od typowej zachodniej kuchni.

Witarianizm — efekty surowej diety

Dieta raw może przynieść zauważalne efekty już po kilku tygodniach. Wśród najczęściej raportowanych korzyści surowej diety znajdują się:

• poprawa trawienia – surowe produkty są bogate w enzymy roślinne, które wspierają pracę układu trawiennego,
• oczyszczanie organizmu – dzięki błonnikowi i wyeliminowaniu toksycznych dodatków z przetworzonych produktów,
• lepsze samopoczucie – dieta bogata w witaminy z grupy B, C, E i naturalne przeciwutleniacze, jak grupy karotenoidów,
• redukcja masy ciała – surowe jedzenie jest mniej kaloryczne i bardziej sycące,
• wzmocnienie układu odpornościowego – dzięki zwiększonemu spożyciu witamin i składników mineralnych znajdujących się w surowych owocach i surowych warzywach.

Witarianizm skutki uboczne diety raw food

Chociaż styl odżywiania oparty na warzywach pomaga w wielu aspektach, nie każdy organizm dobrze znosi długoterminowe spożywanie surowych produktów. Mimo pewnych korzyści, jakie niesie za sobą dieta surowa, na dłuższą metę nie jest to jednak rekomendowany sposób żywienia.

W diecie witariańskiej, ze względu na dużą restrykcyjność, ciężko jest zadbać o odpowiednie zbilansowanie posiłków, co grozi z kolei następującymi skutkami ubocznymi:

• niedoborami składników odżywczych, zwłaszcza witaminy D, witaminy B12, żelaza i wapnia,
• niewystarczającą podażą białka, szczególnie w diecie raw pozbawionej nasion roślin strączkowych i alg,
• bólami brzucha i problemami trawiennymi – niektóre surowe warzywa, bez odpowiedniej obróbki termicznej, mogą obciążać układ trawienny,
• zaburzeniami miesiączkowania i problemami hormonalnymi u kobiet, wynikającymi z niedoboru tłuszczów i żelaza,
• zagrożeniem dla kobiet ciężarnych – dieta witariańska nie dostarcza niezbędnych składników odżywczych dla rozwijającego się płodu,
• brakiem energii – owoce i warzywa nie należą do produktów o wysokoenergetycznych (z nielicznymi wyjątkami).

Aby uniknąć problemów zdrowotnych, należy dlatego podchodzić z dużą ostrożnością do witarianizmu. O ile sporadyczne sięganie po posiłki oparte na surowych warzywach i owocach nie wyrządzi organizmowi szkody, o tyle długotrwałe stosowanie takiego stylu żywienia bez odpowiedniego nadzoru i regularnych badań może wywrzeć niekorzystny wpływ na nasze zdrowie.

Dieta witariańska a dieta wegańska

Choć witarianizm wegański i klasyczna dieta wegańska mają wspólny fundament — eliminację produktów pochodzenia zwierzęcego — różnią się zasadniczo pod względem podejścia do obróbki żywności.

W diecie wegańskiej dozwolone jest gotowanie, pieczenie i smażenie potraw roślinnych. Wegańskie menu może zawierać np. pieczone warzywa, gotowane nasiona roślin strączkowych czy tofu. Dopuszczalne są również niektóre produkty wysokoprzetworzone, takie jak wegańskie sery czy gotowe dania.

Witarianizm wegański to natomiast forma diety, która opiera się wyłącznie na spożywaniu surowych produktów roślinnych. Taka osoba nie zje ugotowanej kaszy, pieczonych warzyw ani żadnych produktów poddanych obróbce termicznej powyżej 42–48°C. W diecie tej znajdziemy głównie świeże warzywa i owoce, kiełki, algi morskie, namoczone orzechy oraz oleje tłoczone na zimno. Wszystko musi być w możliwie nieprzetworzonej formie.

Jeśli chodzi o źródła białka, weganie mogą sięgać po tofu, tempeh czy rośliny strączkowe w formie gotowanej. Witarianie muszą bazować na kiełkach, algach i orzechach. To sprawia, że ryzyko niedoborów żywieniowych — zwłaszcza białka, witaminy B12 i wapnia — jest w przypadku surowej diety wegańskiej znacznie wyższe, jeśli nie zostanie odpowiednio zbilansowana i uzupełniona suplementacją.

Chcesz zadbać o zbilansowaną dietę, która będzie wspierać Twoje zdrowie i samopoczucie? Nasz catering dietetyczny pomoże Ci to osiągnąć! Sprawdź m.in. nasz catering dietetyczny w Dąbrowie Górniczej i dietę pudełkową w Mikołowie.